Beschrijving van de schans
De schans Tallaart in Koningshooikt (Lier) maakt deel uit van de buitengordel rond de Vesting Antwerpen en ligt tussen het fort van Koningshooikt en het fort van Lier.
De schans werd tussen 1909 en 1912 gebouwd in ongewapend beton. Het gebouw staat op een ovaal eiland, met een aarden bedekking. De schans is vooraan voorzien van een koepel van 75mm. Voor elke flank van de traditorebatterij heeft men op de bovenverdieping twee kanonnen van 75 mm. In de benedenverdieping zijn in elke flank twee houwitsers van 120 mm voorzien, ze worden echter vervangen door mitrailleurs.
Het garnizoen bedraagt 85 manschappen, later aangevuld met 59 kanonniers die al de gevechten bij Namen hebben doorstaan.
De schans tijdens WOI
Commandant Luitenant-kolonel Marchant vermeldt in 1919 in zijn verslag voor de onderzoekscommissie Deguise:
“Op 27 september 1914 merken de troepen in de schans drie “Drachen” ballons op, men verwittigt de sector en schiet er een neer. De Duitse troepen beginnen op 28 september het bombardement op de intervallen en de schans. De schans opent het vuur op enkele bezette boerderijen en op de molen van Koningshooikt nadat Duitse aanwezigheid gesignaleerd wordt in het bos van het kasteel van Koningshooikt.”
“Op 1 oktober volgen intensieve bombardementen en artillerie-aanvallen. Men vraagt onmiddellijke steun van de traditorebatterij in het interval tussen de schans en het fort van Lier. De vier kanonnen van 75mm zijn snel buiten dienst en de mitrailleurs blokkeren. De schans wordt op 2 oktober 1914 rond 13 uur op bevel van de Belgische legeroverheid ontruimd en opgeblazen.”
Het verlaten fort wordt die nacht bezet door de achtste compagnie van het 26ste Reserve Infanterie Regiment. Luitenant Hoffman beschrijft de toestand:
“Langs een kasseiweg trokken we in het maanlicht op naar het fort. Van de vijand is er geen spoor. Langs een bres trokken we door de prikkeldraadversperring die als een glinsterende rivier door het landschap loopt. Langs links trokken we om de watergracht rond het fort, waar we in stelling gingen. Het fort is leeg. Het brandt van binnen. Als men binnen kijkt is het net een gloeiende bakoven. Er is een voortdurend geknetter door exploderende patronen waarvan er een grote hoop in de ingang ligt.”
Sindsdien is de schans een ruïne.
Auteur: archief + Julien Cannaerts
BRONNEN:
Arthur Lens, Lier voorheen en nu, 1986.
Cannaerts Julien, Fort Lier Bijscholing Argus Lierse stadsgidsen, 2014.
Gils Robert, Antwerpse forten 1914, 2014.
Perspectieftekening: Cannaerts Julien