Bernard Janssens (°Lier 23 maart 1887 – +Lier 6 februari 1976) behoort tot het eerder geprivilegieerde clubje Lierenaars dat tijdens het interbellum het culturele leven in Lier bepaalt. Zijn meest gekende werk zijn de toeristische wegwijzers her en der in de stad.
Op een handgeschreven kaartje noteert hij een opsomming van zijn artistieke bezigheden, in een naar zijn aanvoelen volgorde van belangrijkheid: “kunstschilder, restaurateur, kopiist, etser, linoleumsnijder, oudheidkundige, schrijver, folklorist, beeldhouwer, architect, fotograaf, portretschilder, polychromist.”
Door het overlijden van zijn vader op 20 juni 1902 is Janssens verplicht mee de zorg voor het gezin op te nemen. Hij gaat in een gleiswerkfabriek (aardewerkfabriek) in de Lisperstraat werken en maakt er vormen voor plaasteren beelden. Wanneer dit bedrijf naar Nederland verhuist, volgt hij. Bij zijn terugkomst in Lier in 1914 vindt hij de ouderlijke woning ‘In ’t Moorken’, een tabaks-, snuifwaren- en sigarenwinkel op de hoek van de Grote Markt en de Lisperstraat, afgebrand. Dit belet Janssens echter niet om de winkel draaiende te houden.
Hoek Grote Markt met de Lisperstraat: "In 't Moorken" – kempenserfgoed.be
De Vlaamsche Post van 25 februari 1915 schrijft:
“Voor zooveel mogelijk heeft het gewone leven in Lier zijn gang hernomen. ... In verschillende straten, vooral in de omgeving van den zoo fel geteisterden Groote Markt, hebben de neringdoeners ter plaatse van hun afgebrande woonst , houten barakken laten optimmeren waar ze als vroeger weer hunne allerhande waren aan de oude klanten kunnen verkoopen. ... De heer Bernard Janssens heeft den prijzenswaardigen inval gehad zijnen vroegeren tabac- en sigarenwinkel “In ’t Moorken” te heropenen in een allerliefst oud-hollandsch-renaissance-huisje, van buiten tot koopen lokkend door zijn alleraardigste geveltje en verzorgde uitstalling, van binnen den van gezelligheid houdende rooker een oogenblik naast een warme kachel tot zitten en praten noodend midden ’t met oud koper-, tin- en gleierwerk versierde interieurtje.”
In de winter van 1910-1911 sticht hij samen met enkele vrienden de fotoclub ‘Goed Licht’, de latere Lierse Fotoclub. Fotografie heeft voor Janssens voornamelijk een documentair doel met als belangrijkste focus: de stad Lier. De door hem voor en tijdens WOI gemaakte foto’s van Lierse stadsgezichten, gevels en huizen, monumenten en kunstschatten vormen unieke documenten over de stad Lier van ruim honderd jaar geleden. Het is het Lier dat Felix Timmermans in zijn werken koestert en angstvallig bewaart.
Een persartikel van april 1915 verhaalt:
“Onze stad heeft verleden Donderdag het bezoek ontvangen van eene groep afgeveerdigden der “Union des Villes et Communes belges”. (…). Voor ’t oogenblik houdt zij zich bezig met den toestand te onderzoeken van die gemeenten, welke het meest van de krijgsverrichtingen hebben geleden. ... De heer Bern. Janssens kunstschilder en bestuurder der Photo Club is gelast met lichtteekeningen te nemen, van alle oude gevels en huizen die er in onze zoo verwoeste stad nog overblijven. Daarvan zal kortelings eene tentoonstelling zijn voor het publiek, die zal dienen, om alle burgers, die zinnens te herbouwen, een voorbeeld van bouwtrant te geven, om de eigenaardigheid van ons stadje te bewaren.”
Vanuit zijn fotografische collectie realiseert Janssens heel wat fotoalbums. Het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) bewaart vandaag ruim duizend negatieven van Janssens’ foto’s zijn verzameling.
Auteur: Luk Ceulemans